Dadaïsme en readymades

Een vorm van kunst die voor velen helemaal verwarrend is, is het dadaïsme, vooral gekend omwille van de zogenaamde readymades van Marcel Duchamp. Velen vragen zich af waarom een urinoir of een fiets in een museum plaatsen, er zomaar kunst van maakt. Nou, als je dat vandaag zou doen, dan zou het niet werken, maar er zat wel degelijk een filosofie achter het dadaïsme, en er waren ook andere kunstvormen dan de readymades.

Het dadaïsme was vooral een protest. Tegen het rationele, tegen de orde en de regels, tegen de establishment. Dat was een rechtstreeks gevolg van het trauma van de Eerste Wereldoorlog: volgens de dadaïsten kon de kunst van die tijd geen goede uitdrukking bieden aan het trauma en de irrationaliteit van de oorlog. Ze noemden de heersende waarden en kunst schijnheilig, en besloten de kunstwereld dus op zijn kop te gooien met ironische en surrealistische kunst.

Vandaar het idee om alledaagse objecten te nemen en tot kunst te verheffen: volgens deze kunstenaars kon een urinoir net zozeer (of zomin) uitdrukking geven aan de tijdsgeest als een weloverdacht kunstwerk. Hoewel de dadaïsten elke vorm van dogmatisme of esthetiek dus afwezen, is hun invloed doorheen de hele moderne kunst te voelen.

2017-11-06