De evolutie van grafisch design

Grafisch design bevindt zich op de – vaak vage – lijn tussen kunst en communicatiemiddel. In het alledaagse leven is grafisch design er om de gebruiker van producten, toestellen en publieke ruimtes het leven gemakkelijker en aangenamer te maken. Denk maar aan kaarten: sommige zijn zeer snel en gemakkelijk te lezen, andere zijn een nachtmerrie. Goed grafisch design is de sleutel om een kaart gebruiksvriendelijk te maken. Maar design kan ook kunstig en inspirerend zijn.

Net als kunst speelt grafisch design in op de wereld rondom en de gebeurtenissen in de actualiteit. Die invloeden worden gedestilleerd in een design dat courant en relevant aanvoelt; dat is noodzakelijk als je wil dat de boodschap overkomt. We zien allemaal heel snel of een advertentie of poster gedateerd of net heel nieuw is: dat is allemaal dankzij het design. Als je een goede boodschap probeert over te brengen met het verkeerde design, namelijk één dat niet bij de boodschap past, dan maak je het jezelf of je brand een heel pak lastiger. Goede grafisch designers zijn dus vooral een communicatiebrug tussen de feitelijke informatie en het visuele.

Dat maakt ook dat goed grafisch design aangepast is aan de cultuur waarvoor het bestemd is. Denk maar aan de tijd rond het midden van de 20ste eeuw: zowel in Amerika als in Rusland werden posters en grafisch design gebruikt om op te roepen tot patriotisme. In Rusland zagen die er echter heel anders uit dan in Amerika: Russische designs gebruikten het rood van de Communistische partij vaak als enige kleur, en hadden futuristisch aandoende designs met strakke lijnen; de Amerikaanse posters waren veelal in de kleuren van de Amerikaanse vlag en bevatten meer vloeiende lijnen, in een aanspraak op het gemiddelde Amerikaanse gezin.

De jaren vijftig en zestig waren een periode van experiment in grafisch design. Posters waren vaak absurd, surreëel of net heel gestileerd. Zeker in de jaren zestig, met de opkomst van de flower power en het activisme, waren posters vaak heel erg kleurrijk en fel. In de jaren zeventig en tachtig was de invloed van de disco goed zichtbaar in advertenties en aanplakbiljetten; de jaren negentig waren, net zoals in de mode, op vlak van grafisch design een stijlloos soepje. Die ontwerpen zien er voor ons vaak gedateerder uit dan die uit de jaren zestig. Vandaag gaat het dan weer helemaal om leesbaarheid, gebruiksgemak en elegantie: lettertypes zijn niet te geornamenteerd of gek, kleuren niet te schreeuwerig, behalve als ze echt de aandacht willen trekken.

2018-07-05